Kadıköy'ün Kronolojisi (32)

1976'da Söğütlüçeşme'de ne kazısı yapıldı? Dereli Köşk neredeydi? İnciburnu Feneri kaç metre?

23 Ağustos 2023 - 12:08

1976 

  • İstanbul Arkeoloji Müzeleri tarafından Söğütlüçeşme ve çevresinde kurtarma kazısı yapıldı. Arkeologlar Derneği İstanbul Şubesi’nin verdiği bilgiye göre Kadıköy çevre yolu inşaatı ile ilgili olarak Söğütlüçeşme Camii’ne çok yakın bir alanda lahitler bulunmuştur. 19 Nisan- 4 Mayıs 1976 tarihlerinde yapılan kazı çalışmalarında bu alanın, caminin hemen güneydoğusundan başlayıp Hasanpaşa semtini Altıyol’a bağlayan caddenin kuzey kenarında 35 m metre uzunluğundaki bir alan olduğu ve buranın Khalkedon’un Roma çağı nekropolü (arkeolojik şehirlerde mezarlıkların ve toplu mezar yerlerinin bulunduğu bölgeye verilen isim) olduğu saptandı. 

  • “Sinemacı Kadri Bey” olarak bilinen Kadri Cemali Sümer Bey'in sahibi olduğu, Bahariye’deki Opera Sineması yıkılarak, yerine bugün hala kullanımda olan Opera Pasajı inşa edildi. Balkanların en lüks binası olarak ün salan bu bina, 1938’de büyük bir merasimle açılmıştı. 

  • Müzisyen Osman Murat Tuğsuz Kadıköy'de doğdu. Müzik hayatına 6 yaşında özel piyano dersleri ile başladı. Ortaokul çağlarında, çaldığı enstrümanlara gitarı ekledi. Marmara Üniversitesi Konservatuvarı’nda okudu. Lise yıllarında şarkı söyleyip gitar çalarak sahne hayatı başladı. Yaklaşık 17 sene hem gitar çalıp hem de şarkı söyleyerek pek çok yerde sahne aldı.

1977 

  • Kadıköy İnciburnu Feneri yapıldı.  Bu fener ile yaklaşık olarak tam karşısında bulunan Ahırkapı Feneri arasındaki hat, İstanbul Boğazı'nın resmî güney sınırını oluşturuyor.  Üzerinde yer aldığı mendirek ile birlikte deniz yüzeyinden yüksekliğiyse 11 metre olan bu fener, gemiler için yaklaşık olarak 13 mil uzaklıktan görülebiliyor.

1978 

  • 1 Ekim: Divan edebiyatı araştırmacısı, tarihçi, şair ve profesör Ali Nihat Tarlan, adının verildiği cadde üzerinde bulunan İçerenköy Mezarlığı’na defnedildi 

  • Fenerbahçe'de bulunan Nuh Naci (Yazgan) Köşkü yıkıldı.

  • Surp Takavor Kilisesi, Herman Türkmen'in maddi desteği ile restore edildi. Mimar Nişan Yahubyan tarafından kiliseye camlı bölüm eklenerek genişletildi.

  • Göztepe’deki İzzet Paşa Köşkü yıkıldı. Hamam Sokak’ta 1880’de inşa edilen bu köşkü, Sultan 2. Abdülhamid’in kayınbiraderi İzzet Paşa yaptırmıştı. Kadıköylü araştırmacı Berk Erkent’in verdiği bilgilere göre 1 katı kâgir, 3 katı ahşap olmak üzere toplam 4 katlı bir yapıydı. 16 oda, 2 büyük salon ve 20 dönümlük bir bahçeye sahipti. Aile, yazın ve kışın köşkün farklı bölümlerinde yaşardı. Köşkün, kırmızı Marsilya tuğlalarından örülmüş iki kolona asılı, çift kanatlı, demir bir bahçe kapısı giriş merdivenlerinin iki yanında ise mermerden aslan heykelleri bulunurdu. Bu köşkün bir diğer özelliği ise, meyve ağaçları, üzüm bağları ve çam ağaçlarıyla süslü bahçesinin içinden, kaynağı bilinmeyen, yaz kış, sürekli akan, cılız bir derenin geçmesiydi. Bu sebepten ‘Dereli köşk’ diye de anılırdı. Bugün, bu akarsu yer altında halen mevcut olup, yağmurlu havalarda aktif hale gelerek, Mertkule’nin güney yönüne, Gökçe Sokak’a açılan bahçe kapısının önünden, bir gider borusu içerisinden sokağa akıyor. İzzet Paşa Köşkü, 1920’de Kaptan Ateş Ahmet Paşa’nın oğlu Galip Ateş Bey’e satıldı. Ateş Bey’in vefatının ardından, köşkün mülkiyeti kızı Melek Moralı’ya geçti. Köşk, 1978 yılında yıkılarak, yerine (yapıldığı dönemde, İstanbul’un en yüksek binası olan) Mert Kule’nin inşaatına başlanmış, inşaat 1980’li yılların ortalarına doğru sona ermiştir.  

  • (FOTOĞRAFLAR: BERK ERKENT)


ARŞİV