“Virüs gezmeyi bıraktığında görüşeceğiz”
Değişen bütün rutinlerin çocukların dünyasında da kaygıya ve korkuya neden olduğuna vurgu yapan Psikolog Ece Topal, çocuklarla doğru iletişim için tavsiyelerde bulundu
Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüsü, günlük yaşantımızı baştan aşağı yeniden düzenlemeye yöneltti. Maske, eldiven ve sadece bayramların simgesi haline gelen kolonya günlük yaşantımızın bir parçası haline geldi. Bomboş sokaklar, kapalı dükkanlar, her gün haber bültenlerinde virüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin ve virüse yakalananların sayısının açıklanması ruh sağlımızı bozmaya başladı. Yetişkinler bu durumla zor baş ederken okulları kapanan, parka gidemeyen ve vakitlerini evde geçirmek zorunda kalan çocuklar bu süreci nasıl yaşıyor? Biz de buradan hareketle Kadıköy Belediyesi Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi'nden Uzman Klinik Psikolog Ece Topal'dan çocuklara korona virüsünün nasıl anlatılması gerektiği hakkında yol gösterici bilgiler edindik.
Ece Topal, “Değişen bütün bu rutinler yetişkinlerin dünyasında olduğu gibi çocukların dünyasında da kaygı ve korku gibi duygulara neden oluyor. Tüm bu hissettiğimiz duyguların olağanüstü bir duruma verilen son derece doğal tepkiler olduğunu unutmamalıyız.” diyor.
“AÇIK BİR DİLLE ANLATILMALI”
Yetişkinler olarak önce kendi yaşadığımız bu duruma karşı nasıl tepkiler verdiğimizi fark etmenin çok önemli olduğuna işaret eden Klinik Psikolog Ece Topal, “Çünkü çocuklar biz yetişkinlerin davranışlarını ve tepkilerini aynalıyor. Kendimizi sakinleştirmeden ve yaşadığımız süreci elimizde olan imkanlarla düzenlemeden bu duruma çocukların uyumlanmasını beklememiz mümkün olmayacaktır. Evde kaldığımız süre boyunca günlük rutinler oluşturmamız, az ama öz, doğru ile güvenilir kaynakları takip etmemiz ve uzmanların söyledikleri doğrultusunda tedbirlimizi almamız önemli olacaktır. Çocuklara da aldığımız bu önlemleri ve değişen rutinlerini yaşlarına uygun bir şekilde açık, net ve dürüst bir dille anlatmamız gerekir.” şeklinde konuştu.
“Çocuktur anlamaz, ondan gizli konuşuyoruz ve ona belli etmiyoruz” denilmemesi gerektiğinin altını çizen Psikolog Ece Topal, çocukların yetişkinlerin huzursuzlandığı ve kaygılandığı şeyleri hissettiğine dikkat çektiği konuşmasını şöyle sürdürdü; “Diğer bir yandan onların da aile içinde bir birey olduğunun hatırlanmaya ve durumu anlamaları için yaşları doğrultusunda bir açıklama yapılmaya ve yeni rutinlerini oluşturmamıza ihtiyaçları var.”
“KORONA MESAFEDEN HİÇ HOŞLANMAZ”
“Çocuklara ‘Hepimizin yeni tanıştığı bir virüs var. İsmi korona olan bu virüs, insanların birbirlerine temas ettiği alanlarda olmayı seviyor. Korona mesafeden hiç hoşlanmaz, hele ki sebze ile meyve gibi besinleri tüketenlerden, su ve sabunla temas eden kişilerden hemen uzaklaşır.’ açıklamasını verebilirsiniz.” diyen Klinik Psikolog Topal, bilgilendirmeye şöyle devam ediyor; “Dışarda olmak durumunda kalan bakkal, market, fırın gibi yerde çalışan insanların da bu virüsten korunmak için maske ve eldiven takarak kendilerini ve bizleri koruduklarını anlatabilirsiniz. Bu dönemde virüsün kontrol altına alınabilmesi için bizim de evde kalarak birbirimizi koruduğumuzu anlatabilirsiniz. Uyulacak önlemlerin başında gelen temizlik kuralları konusunda çocukları bilgilendirirken de korkutmamak gerekir. Ellerini yıkama kurallarını oyunlaştırmak iyi bir fikir olacaktır. Bir şarkı belirleyip bitene kadar elleri yıkamak, elleri yıkarken bilmece sormak ve sayılarla oyunlar oynamak sürece dahil edilebilir. Çocuklar ellerini yıkamayı unutursa kızmayın. Birçok yetişkin gibi onlar da bu yeni rutinlere adapte olmaya çalışıyor. O yüzden onların zorlanması çok doğal.”
“DOKTORCULUK VE ÇİÇEK BAKIMI”
Sarılmayı ve tokalaşmayı önemseyen bir toplum olarak zorlandığımız alanlardan birisinin de sosyal mesafeyi ayarlamak olduğuna parmak basan, el sallamak ve sevgimizi göstermek için kelimeleri kullanmak gibi yeni alışkanlıklar deneyimleyebileceğimizi belirten Psikolog Ece Topal, rutinlerin çocukların yaşamında önemli bir yer tuttuğunu ve yaşamın devamlılığının bir göstergesi olduğunu hatırlattı. Topal, “Ev koşullarına uygun yeni bir düzen hazırlamak önemlidir. Ancak çocuğun ‘boş kalmaması’ adına sürekli etkinliklerle dolu bir rutin oluşturmaktan kaçının. Rutin dışı fazla yapılan şeyler de çocukta kaygı yaratabilir. Bu sebeple gün içinde aile kutu oyunları veya evcilik ya da doktorculuk gibi rol oyunlar oynanabilir. Bunların yanında bireysel yapabilecekleri etkinlikler için de çocuklara alan bırakmak gerekir. Ev içinde günlük olarak yaptığınız çocuğunuzun yaşına uygun olan temizlik, sofra kurma ile kaldırma ve çiçek bakımı gibi işlerde de onlara görevler verebilirsiniz. Ev içi sorumlulukları yerine getiren birçok çocuğun özgüveni de desteklenecektir.” diye konuştu.
“UYGUN AÇIKLAMAYA İHTİYAÇLARI VAR”
“Bu süreçte en çok ne zaman dışarı çıkacağız, arkadaşlarıma ne zaman gideceğiz, büyük ebeveynlerle ne zaman görüşeceğiz ve okullar ne zaman açılacak gibi sorularla karşılaşabilirsiniz.” diyen Ece Topal, sözlerine şu bilgileri ekledi; “Çocukların sosyal ilişkilerinin sürekliliklerini sorguladıkları bu sorular için ‘kendimizi ve onları bu gezmeyi seven virüsten korumak için onlarla bir süreliğine telefonda konuşacağız veya görüntülü arama yapacağız. Virüs gezmeyi bıraktığında arkadaşlarınla ve büyük ebeveynlerinle tekrar görüşebileceksin. Bu konuda gelen yeni haber olduğunda hemen sana bilgi vereceğim.’ gibi bir ifadeyle çocukların sürece uyumlanmasına destek olabilirsiniz. Çocukların da yaşlarına uygun açıklamalara ihtiyaç duyan ve yoğun duygular deneyimleyen bireyler olduğunu akılda tutarak hareket etmeliyiz.”