Surp Takavor'un korosu ne zaman kuruldu? Halk eğitim binasını kim inşa etti? Cemil Filmer kimdi?

25 Kasım 2022 - 12:18

A ⁺ A^- Yazdır

1937

• 26 Mart: İlk olarak 1902'de Kızıltoprak'ta açılan, 1928'de Moda'ya taşınan Eczane-i Faik İskender, Sezer ailesi tarafından satın alınarak 1936’dan itibaren Yeni Moda Eczanesi olarak hizmete devam etti. Eczane, eczacı-şair Melih Ziya Sezer’in Temmuz 2022’de hayatını kaybetmesinin ardından kapandı.
• 
• 10 Ekim: Tarihçi, yazar, şair, Darülfünun tarih müderrisi ve yüzbaşı Ahmet Refik (Altınay) Haydarpaşa'da yaşamını yitirdi. Tarih öğretmenliğindeki tecrübesini; gazete ve dergilerde yayınladığı araştırma dizileri ve tarihi hikâyeler yoluyla daha geniş kitlelere tarihi okutma ve sevdirmek için kullanmış bir yazardı.
• Üsküdar Kadıköy Su Şirketi, Sular İdaresi’ne devredildi.
• Şiddetli lodos nedeniyle Moda iskelesi hasar gördü, 2 katı yıkıldı.
• Şekerci Cemilzade kardeşler, Kadıköy çarşıda Muvvakithane Caddesi'nde dükkan açtı. Kadıköy’deki Cemilzade’yi Adnan Giz, “bir zamanlar lokum ve şekerlemesi kadar melisalı saray limonatası ve ekşi karadut şurubu ile tanınan küçük şekerci dükkânı” olarak tanıtır. Deniz Kavukçuoğlu ise 25 numaradaki bu dükkânı anlatırken, sokağın karşısındaki imalathanelerinde ürettikleri ezmelerin aynı gün tükendiğini, yaz aylarında Cemilzade’de elma, portakal ve şeftali suyu içildiğini belirterek, “Kadıköylüler içine su katılmamış ‘halis’ meyve sularını ilk kez bu dükkânda tatmışlardı.” ifadesini kullanır.
• Haydarpaşa'da Şark Şimendiferi Spor Kulübü adı ile kurulan kulüp (kuruluşu 1922) Haydarpaşa Demirspor kulübü adını alarak futbol, judo ve gross sporunda faaliyet göstermeye başladı.
• Türk-Macar yüzme yarışması, Moda Deniz Hamamı’nın önünde kurulan havuzda yapıldı.
• Uluslararası ilk yat yarışması Moda açıklarında yapıldı.
• Suadiye Oteli inşa edildi. 
• 1938
• 5 Mayıs: Kadıköy Ermeni Surp Takavor Kilise korosu kuruldu.
• Mimar Rükneddin Güney tarafından tasarlanan Kadıköy Halkevi binası (şimdiki Kadıköy Halk Eğitim Merkezi) inşa edildi. http://baronvonplastik.blogspot.com sitesinde şöyle yazıyor: “Kadıköy Halkevi; İstanbul Halkevi’nin 1935’de lağvedilmesiyle Eminönü, Şehremini, Beşiktaş, Beyoğlu, Üsküdar ve Şişli ile birlikte kurulur Önceleri Bahariye, Gül sokakta kiralanan konakta faaliyettedir. Anlaşılan Kadıköy ahalisinin Halkevlerini tıklımbasa doldurmaklığından mütevellit kısa süre içinde yeni bir yapıya ihtiyaç duyulmuştur ki,  projeleri Ocak 1938’de teslim edilmek üzere bir proje yarışması düzenlenir. Aralarında Arif Hikmet (Holtay), Bruno Taut ve Halkevi Başkanı Celal Esat Arseven gibi ağır beyefendilerin bulunduğu jüri incelikli düşünülmüş ve ödül alan diğer iki projenin  “mimari cihetinden ve diğer evsaftan aldıkları not mecmuunun birinci gelen projeden aşağı derecede bulunması” nedeniyle gerçekten göz alıcı, zarif  bu  projeyi seçer.”
• Mimar Rebii Gorbon, Kalamış'ta B. Cemil Filmer Evi’ni inşa etti. Kadıköy Ansiklopedisi adlı sayfanın sosyal medya hesabında yaptığı bir paylaşımda, konuyla ilgili şu bilgiler veriliyor: “Filmer, 1895'te İstanbul'da doğdu. Babası Sultan Abdülhamid'in Süvari Muhafız alay Komutanı Ahmet Şükrü Beydi. Askeri mekteplerde okuyan Filmer, I.Dünya Savaşı'na katılmış, Filistin Cephesinde savaşmıştı. Daha sonra Ordu Film Merkezinde görev aldı, ilk Türk filmlerinin çekimlerinde bulundu. İzmir, İstanbul ve Paris'te sinemacılık yaptı. Türk Sineması'na tam 65 yıl hizmet vermiş, Lale Film Şirketi ve stüdyosunu da kurmuştur. Faal olduğu yıllarda tam 33 sinemayı birden işleten Cemil Filmer, yazları oturmak için Kadıköy'ü seçmiş, 1938 yılında Kalamış'ta, Prof. Rebii Gorbon'un imzasını taşıyan bu evi yaptırmıştı.” 
• 
• Bahariye'de bugünkü Opera Pasajı’nın bulunduğu yerde, Kadri Cemali Sümer Bey'in sahibi olduğu Opera Sineması açıldı.
• Kadıköy'de şef Eşref Antikacı tarafından 1934'te kurulan orkestra, Kadıköy Halkevi Orkestrası adını aldı. Daha sonra da Fahri Kopuz'a atfen ‘Kopuz Oda Orkestrası’ adıyla devam edildi.
•  Fenerbahçe plajı açıldı.
• Asker ve siyasetçi Cevat Çobanlı Paşa, Erenköy'de defnedildi.