Gazete Kadıköy olarak 100 yılın Kadıköy’de nasıl yaşandığına dair bir kronoloji hazırladık…

1 Mart 1956

İstanbul’da valilik ve belediye birbirinden ayrıldı.  Ethem Yetkiner valilikte kalırken, Kemal Aygün belediye başkanlığına getirildi.

1956

Bağdat Caddesi’nde yol genişletme çalışmalarına başlandı. 

31 Mayıs 1958

Haydarpaşa silosu ve Haydarpaşa Limanı’nın birinci kısmı hizmete girdi. Siloların cephelerinde “T.M.O. Ofis Çiftçinin Kara Gün Dostudur” yazıyordu. 

17 Şubat 1959

Sirkeci- Kadıköy arabalı vapur hattı hizmete girdi. 

10 Mart 1960

Kadıköy iskelesi olarak kullanılmak üzere inşa edilen yüzer iskele, Karaköy rıhtımına bağlandı.

28 Nisan 1960

İstanbul Üniversitesi'nde çıkan olaylarda, Orman Fakültesi öğrencisi 20 yaşındaki Turan Emeksiz polis kurşunuyla öldürüldü. İstanbul ve Ankara'da sıkıyönetim ilan edildi. Üniversiteler bir ay süreyle kapatıldı.

10 Ocak 1961

Basın çalışanlarının çalışma koşullarını düzenleyen 212 sayılı kanun yürürlüğe girdi. İstanbul’daki başlıca gazetelerin sahipleri yasayı protesto amacıyla üç gün gazete çıkarmadı. Bunun üzerine çalışan gazeteciler “Basın” isimli gazete çıkardılar ve Çağaloğlu’nda yürüyüş yaparak gazete patronlarını protesto etti. 10 Ocak “Çalışan Gazeteciler Bayramı” ilan edildi. 

1961

Hale Sineması yıkılarak yerine Reks Sineması yapıldı. Mimari çizimi Maruf Önal’a ait olan Sinema 1962 yılında film gösterimine başladı.

17 Kasım 1963

1961 Anayasasasıyla tüm belediye başkanlarının seçimle belirlenmesi düzenlendi ve Haşim İşcan İstanbul'un seçimle belirlenen ilk belediye başkanı oldu. 

Mart 1964

Yunan pasaportlu 12 bin 387 Rum vatandaşın 1964’ün Mart-Eylül aylarında 'ulusal güvenlik' gerekçesiyle sınır dışı edildi. Kadıköy’de yaşayan Rumların büyük bir kısmı bu sürgünle kenti terk etmek zorunda kaldı.

1965 

Kat Mülkiyeti Kanunu ve ile Kadıköy’deki bahçeli köşkler parselasyona uğrayarak apartman arsalarına dönüşmeye başladı. Kentte az yoğunluklu bir yapılaşma yerini çok yoğun yapılaşmanın olduğu apartmanlara bıraktı. Aynı tarihlerde Fikirtepe ayrı bir mahalle olarak Kızıltoprak’tan ayrıldı. 

3 Ekim 1966

Kadıköy’deki son tramvay hattı kaldırıldı. 

1969

1949 yılında İstanbul yakasına geçip Spor ve Sergi Sarayı önüne taşınan Boğa heykeli, 1969 yılında tekrar Kadıköy Belediye Başkanlığı (Şehramaneti Kadıköy Dairesi) önüne yerleştirildi.

12 Mart 1971

12 Mart 1971 günü saat 13.00'de TRT radyolarında okunan muhtıra ile ilan edilen 12 Mart Darbesi ile ordu idareyi doğrudan devraldı. İstanbul ve birçok şehirde sıkıyönetim ilan edildi. Kadıköy’deki Ziverbey Köşkü adıyla bilinen Zihni Paşa Köşkü’nü yüzlerce aydın ve gencin işkence ile sorgulandığı bir yer olarak tarihe geçti. Ziverbey Köşkü 12 Eylül 1980 darbesinde de aynı amaçla kullanıldı.

4 Nisan 1972

SSK Göztepe Hastanesi hizmete girdi. Kurucu Başhekim Dr. Hikmet Aydemir olan hastaneye 1977 yılında 6 katlı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları ile 6 katlı Kadın Hastalıkları ve Doğum ek binaları hizmete dahil edildi.

30 Ekim 1973

Boğaziçi Köprüsü açıldı. Boğaziçi Köprüsü’nün açılması ile şehrin diğer yakasıyla ilişkisini kuvvetlendiren Kadıköy’ün nüfus yoğunluğu da arttı. 

26 Ekim 1975

Nüfus sayımı yapıldı. İstanbul’un nüfusu 3 milyon 904 bin 588 olarak sayılırken Kadıköy’ün nüfusu 362 bin 578 oldu. Bu yıllarda göç nedeniyle İstanbul’un genelindeki hızlı nüfus artışından en fazla etkilenen ilçelerden biri Kadıköy oldu.  Kadıköy’deki en yüksek nüfus artışı 1965- 1985 yılları arasında yaşandı.

1976

1938 yılında büyük bir merasimle açılan Opera Sineması yıkıldı. Balkanların en lüks binası olarak ün salan binanın yerine bugün hala kullanımda olan Opera Pasajı inşa edildi.

1 Mayıs 1977

1 Mayıs İşçi Bayramı için yüz binlerce kişiye yönelik silahlı ve bombalı saldırı düzenlendi. 34 kişi yaşamını yitirdi. Tarihe 1 Mayıs katliamı olarak geçen saldırıda yüzlerce kişi ağır yaralandı. 

15 Kasım 1979

Haydarpaşa açıklarında Evriali adlı Yunan kosteriyle çarpışan Romen bandıralı İndependenta gemisinde büyük bir patlama meydana geldi. İstanbulluları uykularından uyandırıp yataklarından kaldıran, Kadıköy dolayındaki binalarda hasara yol açan bu büyük patlama sırasında 51 Romen denizci öldü. Patlamanın ardından tanker altı hafta boyunca yandı. Aylar sonra, sıkışan gazların yanması sonucu bir gece ortalığın birdenbire aydınlanıvermesi de İstanbulluları korkutacaktı. Çarpışma nedeniyle zarar gören Haydarpaşa Garı aynı yıl onarıma girdi.

12 Eylül 1980 

Darbe yönetimi İsmail Hakkı Akansel’i belediye başkanlığına atadı.

19 Eylül 1982

Fenerbahçe stadı yenilenerek hizmete girdi.

Mart 1982

Ankesörlü telefonlar hizmete girdi. Şehirlerarası ve milletlerarasına açık ankesörlü telefonların kurulduğu ilk yerlerden biri de Kadıköy oldu.

25 Mart 1984

Kadıköy, Büyükşehir’e bağlı bir ilçe belediyesi olarak hizmet vermeye başladı. Kadıköy’ün seçimle göreve gelen ilk belediye başkanı ise Osman Hızlan oldu. Kadıköy Belediye Başkanlığı tarafından çıkarılan 1984-1989 isimli faaliyet raporunda 1984 yılında Kadıköy’de genel durum şöyle özetleniyor: “Altyapı yetersiz, var olan alt yapı tıkanma noktasında. Bağdat Caddesi’nde bile foseptiği olmayan yapılar var. Halk denize ulaşamıyor. Çevre ve kent kirliliği hat safhada. İmarsız ve plansız mahalleler hızla büyüyor. Su sistemi Fransızlardan kalma, yollarda asfalt kalınlığı 70 cm kadar yükselmiş” Bu dönemde ilçede alt ve üst yapı çalışmaları yapıldı. Şehir mobilyası ilk kez Kadıköy Belediyesi tarafından kullanıldı ve “Sabit Pazar Yeri” uygulaması Türkiye’de ilk kez Kadıköy’de hayata geçirildi. 

1985

Kalamış Koyu’nun düzenlenmesine ve Fenerbahçe Yat Limanı’nın inşasına başlandı. Çalışmalar 1988’de tamamlandı. Bu süreçte aynı zamanda Kadıköy sahilinde dolgu çalışması da yapıldı.

1986

Moda iskelesine son sefer yapıldı. Mimar Vedat Tek tarafından planlanan iskele yolcu azlığı gerekçesiyle kapatılmıştı. İskele uzun yıllar İngiliz Yat Kulübü, sahil gazinosu ve restoran olarak kullanıldıktan sonra yeniden iskele olarak işlevlendirilerek 1 Kasım 2022’de hizmete açıldı.

17 Mayıs 1987

Türkiye’de feminist hareketin miladı sayılan ilk kadın yürüyüşü olan “Kadınlar Dayağa Karşı Dayanışmaya” yürüyüşü Kadıköy’de yapıldı. Yürüyüşün nedeni Çankırı’da Mustafa Durmuş adlı bir hâkimin, dayak nedeniyle boşanmak isteyen bir kadının davasını, “Kadının sırtından sopayı, karnından sıpayı eksik etmemeli” diyerek reddetmesiydi. Mitinge yaklaşık 2 bin 500 kadın katıldı. 

8 Haziran 1987

Bostancı- Kabataş arasında ilk kez deniz otobüsü seferi yapıldı. 

1987

Caferağa Spor Salonu Kadıköy Belediyesi tarafından hizmete açıldı. Aynı yıl Bağdat Caddesi’nde trafikte tek yön uygulamasına geçildi. 

Şubat 1988

Haydarpaşa İskelesi’nin restorasyonu yapıldı.

26 Mart 1989

Kadıköy Belediye başkanı Cengiz Özyalçın oldu.

7 Mart 1990 

Gazeteci Çetin Emeç Suadiye’deki evinin önünde bindiği araçta silahlı saldırıya uğradı. Vücuduna aldığı kurşunlarla ağır yaralanan 55 yaşındaki Emeç hayatını kaybetti.  

2 Kasım 1991

Kadıköy Metropoliti Bartholomeos, Rum Ortodoks Patrikliği’ne seçildi. Doğum adı Dimitris Arhondonis olan I. Bartholomeos hala Rum Ortodoks Patrikliği’ne devam ediyor.

15 Ocak 1992

İstanbul’da kablolu televizyon yayını başladı.

22 Ocak 1992

İstanbul’da evlerde doğal gaz kullanımı başladı. İlk doğalgaz kullanımı ise Kadıköy'de oldu. İlk doğalgaz Suadiye Çamlık Sokak’ta oturan Durutürk ailesinin evine bağlandı.

1993 

Bahariye caddesi trafiğe kapatılarak yaya yolu haline getirildi. 

13 Haziran 1993

Hasanpaşa Gazhanesi’nde üretim durduruldu. Gazhane 1994’te İstanbul 2 Numaralı Koruma Kurulu tarafından koruma altına alındı.

11 Mart 1994 

Selamiçeşme Özgürlük Parkı açıldı. 120 bin metrekare alana sahip olan park açıldığı günden itibaren hem park olarak hem spor alanları olarak Kadıköylülere hizmet verirken Anfi Tiyatrosu ile de yüzlerce kültür – sanat etkinliğine ev sahipliği yaptı.

27 Mart 1994

Yerel seçimlerde Selami Öztürk (SHP), Kadıköy Belediye Başkanı seçildi. M. Ziyaettin Baydar (ANAP), Tankut Ünal (DYP), Gürsoy Erol (RP), Zeki Ünal (DSP) ile yarışan Öztürk yüzde 27.14 oy aldı.

29 Ekim 1995

Bu yıl 28.si yapılan “Büyük Cumhuriyet Yürüyüşü”nün ilki yapıldı. Yürüyüşe bin kişi katıldı.

1 Mayıs 1996

Kadıköy’de düzenlenen1 Mayıs mitinginde çıkan olaylarda polisin ateş açması sonucu Dursun Odabaş,  Hasan Albayrak ve Yalçın Levent hayatını kaybetti.

1 Şubat 1997

3 Kasım 1996’da Balıkesir’in Susurluk’ta bir kamyonla Mercedes’in çarpışması sonucu devlet, mafya ve siyaset ilişkileri ortaya döküldü. Aralarında Ergin Cinmen, Mücella Yapıcı, Yüksel Selek, Hayri Ata ve Akın Atalay olduğu Sürekli Aydınlık İçin Yurttaş Girişimi tüm yurttaşları her akşam saat 21:00'da evlerindeki ışıkları bir dakikalığına kapatmaya çağırdı. “Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık” eylemi kısa sürede kitlesellik kazandı. Eyleme en yaygın katılımın olduğu yerlerden biri de Kadıköy’dü. “Sürekli Aydınlık İçin Bir Dakika Karanlık” eylemi Kadıköy, Gülsuyu, Okmeydanı, Hasköy ve Zeytinburnu’nda 23 Nisan akşamı 21:00’de sanatçıların da katıldığı kitlesel gösterilerle bitirildi.

10 Eylül 1999

Ortaköy’de satanist olduğunu söyleyen üç kişilik bir satanist grubun işlediği cinayetin ardından Akmar Pasajı’na polis baskını düzenlendi. Bu baskından sonra kafeler kapandı Akmar, yavaş yavaş kültürel yapısını kaybetti.

19 Kasım 1999

Gazete Kadıköy yayın hayatına başladı. 17 Ağustos ve 12 Kasım depremleri nedeniyle “Direnme Savaşı” manşetiyle çıkan gazetenin ilk sayısı tabloid ve 32 sayfa çıktı.

 

Kaynaklar: 

Büyük İstanbul Tarihi  Cilt 2

Büyük İstanbul Tarihi  Cilt 10

Süreyya Paşa’nın Anıları / Süreyya İlmen 

Milliyet/ 11.04.1951

Geçmiş Zamanların, mekanların ve hatırlamaların rafında Kadıköy’ün Kitabı/ Tamer Kütükçü

Zehra Kardeş / Benim Kadıköy'üm 

'Varlık'ın Kadıköy hali.../ Gazete Kadıköy

Kadıköy’de ilk tramvayın yol haritası/ Emre Muşazlıoğlu/ Gazete Kadıköy

II. Dünya Savaşı Yıllarında İstanbul’da Tifüs/ Sevilay ÖZER/ Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi

Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları/ Bülent BAKAR

Rumları sarsan 2 gün!/ Gökçe Uygun/ Gazete Kadıköy

Geçmişten Günümüze İstanbul / Alpay Kabacalı Creative Yayıncılık 

Dünü ve Bugünü Kadıköy/ Mehmet Tanju Akerman

Suadiye'den yayılan doğalgaz!/ Gökçe Uygun/ Gazete Kadıköy

 

 

---