Sıcak hava dalgaları sadece vücudu değil, zihni de yoruyor. Uzman Klinik Psikolog Merve Öz, sıcak havanın uyku bozukluklarından öfke kontrolüne, anksiyeteden depresyona kadar birçok sorunu tetikleyebileceğine dikkat çekiyor

17 Temmuz 2025 - 13:03

A ⁺ A^- Yazdır

Yaz mevsimi, tatil ve güneşin keyfini çıkarmakla özdeşleştirilse de özellikle kavurucu sıcakların yaşandığı günlerde ruhsal dengeyi korumak kolay olmayabiliyor. Artan sıcaklıklar yalnızca fiziksel konforumuzu bozmakla kalmıyor, aynı zamanda zihinsel sağlığımız üzerinde de ciddi etkiler yaratıyor. Uyku bozukluklarından tahammülsüzlüğe, depresyondan anksiyeteye kadar birçok ruhsal sorun sıcak havalarla birlikte tetiklenebiliyor. Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri’nden Uzman Klinik Psikolog Merve Öz, sıcak havaların ruh sağlığı üzerindeki etkilerine dikkat çekerek yaz aylarında psikolojik dengeyi korumanın yollarını anlattı. Sıcaklık değişiminin ruh sağlığı üzerindeki etkilerinde cinsiyet, yaş ve sosyoekonomik duruma göre farklılıklar olabileceğine değinen Öz, “Yüksek sıcaklık; depresyon, şizofreni gibi zihinsel bozuklukların yanı sıra madde bağımlılığı gibi ruh sağlık göstergeleri üzerinde doğrudan veya dolaylı etkilere sahip. Bunun yanı sıra uyku bozukluğu, halsizlik, tahammülsüzlük, isteksizlik ve genel bir yorgunluk hissi de beraberinde gelebiliyor.” diye konuştu. 

 “TAHAMMÜL SEVİYESİNİ DÜŞÜRÜYOR”
Sıcak havaların en büyük etkilerinden biri de uyku üzerine olduğunu söyleyen Öz, “Uykunun kalitesi düştüğü gibi süresi de kısalıyor. Bu durum iş verimini ve yaşam kalitesini düşürürken, tahammül seviyesini azaltıp öfke kontrolünü zorlaştırıyor” dedi. Öz, Özellikle bipolar bozukluğu olan bireylerde uykusuzluğun mani dönemini tetikleyebileceğini kaydetti. 

Yüksek sıcaklıkların kalp ritmini artırarak bunaltı ve baygınlık hissine yol açabileceğini ve özellikle panik bozukluğu olan kişilerin bu fiziksel belirtileri panik atak zannedebildiğine işaret eden Merve Öz,“Böyle bir durum ortaya çıktığında bu belirtilerin sıcağa bağlı ortaya çıkabileceğini kendilerine hatırlatarak sakinleşmeye çalışmalılar.” dedi.  Depresyon hastalarının zaten var olan isteksizliğinin, sıcak havalarda daha da artırabileceğini belirten Öz, “Depresyondaki kişiler için yataktan kalkıp yüzünü yıkamak bile zulümdür. Depresyonun temelinde daha önce isteyerek yaptığı günlük aktivitelere karşı isteksizlik, hayattan zevk alamama ve depresif ruh hali vardır. Hava sıcaklığı, depresyondaki hastada zaten var olan isteksizliği artırarak depresyondaki bireylerin depresyon şiddetini artırabilmektedir.” şeklinde konuştu. 

Yüksek sıcaklıkların dikkat dağınıklığına ve öfke kontrolü zayıflığına yol açtığını belirten Öz, sıcak havalarda daha sık öfke patlamaları yaşanabildiğini hatırlatarak şu önerilerde bulundu: “Sıcak hava; kızgın, saldırgan ve hatta şiddet içeren davranışları artırabilmektedir. Öfke kontrolünüzü sağlamak ve sinirlerinize hâkim olmak için öfkenizin farkına varın. Öfkelendiğinizde derin derin nefes alıp nefes egzersizi yapabilirsiniz.” 

“Kafein ve sıcak hava birlikteliği öfke kontrolünü zorlaştırıyor” diyen Öz şunları aktardı: “Bu nedenle sıcak havalarda kahveyi ve çayı sınırlandırın. Hatta yapabilirseniz, çay ve kahveyi tamamen kesin, uykunuzu iyi aldığınızdan emin olun. Düzenli yapılan egzersiz, öfke kontrolünü sağlamak için önemli.”
 

NELERE DİKKAT EDİLMELİ? 

Psikolog Merve Öz önerilerini şöyle sıraladı: 
-Sıcak yaz günlerinde zorunda kalmadıkça 12.00 ile 14.00 saatleri arasında dışarı çıkmayın. 
- Öğle saatleri dışarı çıkmak zorunda kalsanız bile güneşe çok fazla maruz kalmamak için şapka ve güneş gözlüğü kullanın. Rahat kıyafetler tercih edin. 
- Rahatlamak için ılık duş alın. Uyku kalitesini artırmak için yastığınıza 1 damla lavanta yağı dökebilirsiniz. Ayrıca yatmadan önce düzenli olarak içeceğiniz melisa çayının uyku kalitesini artırma özelliği vardır. Kahve, çay, yeşil çay uykunuzu kaçıracağı için akşamları bu içeceklerden uzak durmaya çalışın. 
- Halsizlik, yorgunluk, baş dönmesi ve isteksizliğin bir nedeninin de elektrolit dengesizliği olabileceği için bol sıvı tüketmeyi ihmal etmeyin Ayrıca soda tüketmeye herhangi bir engeliniz yoksa (tansiyon hastalığı gibi) bu günlerde, günde 1 adet soda tüketebilirsiniz. 
- Çok ağır beslenmemeye ve su oranı yüksek sebze ve meyve gibi gıdaları tüketmeye özen gösterin. Sıcaklıktan dolayı gün içinde yapamadığınız aktiviteleri akşam saatlerine planlayın. Spor yapacaksanız akşam saatlerini ve erken sabah saatlerini tercih edin.