En çok kalp öldürüyor
TÜİK: 2024’te ölüm sayısı azaldı, kalp hastalıkları öldürmeye devam ediyor
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılına ait ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerini açıkladı. Verilere göre, Türkiye’de ölüm sayısı önceki yıla göre azaldı. 2023 yılında 526 bin 416 kişi hayatını kaybederken, bu sayı 2024’te 489 bin 361’e düştü. Hayatını kaybedenlerin yüzde 54,8’ini erkekler, yüzde 45,2’sini ise kadınlar oluşturdu. Toplam nüfusa göre hesaplanan kaba ölüm (belli bir yıl içinde her bin nüfus başına düşen ölüm sayısı) hızı da azaldı. 2023’te binde 6,2 olan oran, 2024’te binde 5,7’ye geriledi. Bu oran, her 1000 kişiden yaklaşık 6’sının hayatını kaybettiği anlamına geliyor.
EN ÇOK ÖLÜM KASTAMONU’DA
2024’te kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il, binde 10,4 ile Kastamonu oldu. Kastamonu’yu Sinop, Edirne, Balıkesir ve Artvin izledi. En düşük ölüm oranı ise binde 2,2 ile Hakkari’de görüldü.
İLK NEDEN KALP
Türkiye’de ölüm nedenleri arasında dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer aldı. Bu hastalıklar, ölümlerin yüzde 36’sını oluşturdu. Dolaşım sistemi hastalıkları arasında ise en yaygın neden iskemik kalp hastalıkları oldu. Kalp hastalıklarına bağlı ölümlerin en yoğun olduğu il ise yüzde 50,7 ile Çanakkale olarak kaydedildi. Tümörler, ölümlerin yüzde 16,3’ünü oluşturdu. Tümöre bağlı ölümlerin yaklaşık üçte biri, gırtlak, akciğer, bronş ve soluk borusu kanserlerinden kaynaklandı. Kanser nedeniyle en fazla ölüm oranı yüzde 21,7 ile Ağrı’da görüldü. En düşük oran ise yüzde 10,1 ile Kilis’te kaydedildi. Ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada solunum sistemi hastalıkları yer aldı. 2024’te bu hastalıklar ölümlerin yüzde 15’ini oluşturdu.
BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLERİ AZALDI
Bebek ölüm hızı, 2024’te binde 9’a düştü. Beş yaş altı ölüm hızı ise binde 11,1 olarak kaydedildi. 2023’te bu oranlar sırasıyla binde 10,1 ve binde 14,7 idi. 2024’te toplam 8 bin 475 bebek ölümü gerçekleşti.
ÖLÜM İSTATİSTİKLERİ
Ölüm olaylarına ilişkin bilgileri 1931’den itibaren derlemeye başlayan TÜİK, 1949 yılı sonuna kadar nüfusu en fazla olan 25 il merkezi, 1950-1956 yılları arasında bütün il merkezleri, 1957 yılından itibaren de tüm il ve ilçe merkezlerini kapsayacak şekilde yayımladı. Ölüm olayları ile ilgili istatistiki bilgilerin ülke düzeyinde elde edilmesi amacı ile 1982’den itibaren bucak ve köylerde meydana gelen ölüm olaylarının da derlenmesine başlandı ancak, verilerin alandan çok eksik gelmesi nedeniyle yayımlanamadı. Bu nedenle, bucak ve köylerde meydana gelen ölüm olaylarının yeni bir sistem kuruluncaya kadar 1 Ocak 1986 tarihinde son verilerek il ve ilçe merkezleri için veri derlemeye devam edildi. Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi’nin (MERNİS) 2001 yılında online uygulamasına geçmesiyle ölüm istatistiklerinin bu veri tabanından elde edilmesine karar verildi. İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü ile TÜİK arasında 7 Şubat 2006’da veri değişimi protokolü imzalandı. Bu çerçevede, ölüm olaylarına ilişkin bilgiler 2009’dan itibaren MERNİS veri tabanından elde edilmeye başlandı. TÜİK, MERNİS veri tabanında yer alan ölüm verisi, Sağlık Bakanlığı Ölüm Bildirim Sistemi’nden elde edilen ölüm nedeni verisi ve ilgili kurumlardan elde edilen intihar verisini kullanarak Türkiye geneli için ölüm istatistiklerini yayımlıyor. 2009 yılından itibaren ölen kişilerin “ikametgah yerine” göre yayımlanan ölüm istatistikleri, TÜİK Merkezi Dağıtım Sistemi’nden (MEDAS) ilçe bazında sunuluyor. Ölüm verisi, idari kayıtlara gecikmeli yansıyan yeni kayıtlardan dolayı 3 yıl geriye dönük olarak güncelleniyor.
Suriyeliler istatistikte yok
TÜİK’in verilerine geçici koruma statüsündeki Suriyeliler dâhil edilmedi. Bu nedenle bazı bölgelerde ölüm oranlarının değerlendirilmesinde dikkatli olunması gerektiği belirtiliyor.
