Mavi Kaplumbağa'ya davetlisiniz
Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun ‘Mavi Kaplumbağa Sanat Evi’ olarak bilinen Kalamış’taki ev-atölyesi, ölümünün 50. yıldönümünde halka açılıyor
Türk resim ve edebiyat dünyasının en önemli isimlerinden şair, yazar ve ressam Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun 50. ölüm yıldönümü vesilesiyle, Kalamış’ta bulunan sanatçının yaşadığı atölye-evi, “müze ev” olarak ilk kez halkın ziyaretine açılıyor.
Kültür Yolu Festivali kapsamında, Eyüboğlu ailesi himayesinde Siret Uyanık ve Ömer Faruk Şerifoğlu tarafından hazırlanan proje, Eyüboğlu’nun sanatına bir saygı ifadesi ve onun eserleriyle bir köprü kurarak geleceğin sanatçılarının ve sanatseverlerinin ilham almasına olanak tanımayı amaçlıyor. Projeyle ilgili yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi: “Türk sanatının en renkli ve üretken isimlerinden biri olan Bedri Rahmi, hayatı boyunca resim, şiir, mozaik ve desenleriyle kültürümüzde derin izler bıraktı. Yaşam alanı olan bu ev, yalnızca bir yuva değil; sanatın, dostluğun ve paylaşımın merkeziydi. Bedri Rahmi’nin eşi, ressam Eren Eyüboğlu ile birlikte yaşadığı bu ev, dönemin sanat dünyasının önemli buluşmalarına sahne oldu. Burada kurulan sofralar, yapılan sohbetler, paylaşılan fikirler, pek çok sanat eserine ve edebî tartışmaya ilham verdi. Ev, zaman içinde bir aile ocağından çok daha fazlasına, sanat ve düşüncenin buluştuğu bir mekâna dönüştü. Bugün, Eyüboğlu ailesinin değerli katkılarıyla ziyarete açılan bu ev, ziyaretçilerini yalnızca bir sanatçının yaşamına tanıklık etmeye değil, aynı zamanda Türk sanatının gelişiminde önemli bir dönemi hissetmeye davet ediyor.”
USTAYI KEŞFETME ŞANSI
İçerikle ilgili ise şu bilgiler paylaşıldı: “Sanatseverler Anadolu ruhunu ve halk kültürünü çağdaş bir bakış açısıyla yorumlayan büyük ustayı daha yakından keşfetme şansı bulacaklar. Eyüboğlu’nun zengin sanatsal mirasını, eserlerindeki renk ve motiflerin eşsiz kaynağı olan, Anadolu’ya olan sevgisini ve halk kültürüne duyduğu derin tutkuyu gözler önüne serecek. Evde; sanatçının resim, mozaik, seramik, gravür ve desen çalışmalarının yanı sıra, şiirleri, yazıları ve yatağının başucunda duran eş-dost telefon rehberi, not defterleri gibi çok yönlü kişiliğini ortaya koyan obje ve eserler yer alıyor. Ayrıca, Eyüboğlu’nun sanat hayatına dair belge ve fotoğrafların yanı sıra, çağdaşları ve öğrencileriyle olan etkileşimlerini vurgulayan eserler de sergilenecek.”
Müze ev, 27 Eylül- 5 Ekim tarihleri arasında 9 gün süreyle, Biletinial’dan satın alınacak biletlerle ziyaret edilebilecek.
2009’DA TESCİLLENDİ
Bedri Rahmi vefat ettiği 1975 yılına kadar, eşi- ressam Eren Eyüboğlu ile paylaştığı Fenerbahçe Mahallesi sınırlarında, vefatının ardından adının verildiği sokakta yer alan bu atölye-ev, 1958 yılında sanatçının yakın arkadaşlarından Mimar Turgut Cansever tarafından tasarlanarak inşa edilmişti. Ünlü mimarın tasarladığı esnek mekanlar, açık plan ve cephedeki geniş açıklıklar modernizm akımının etkisini işaret ediyor. Banyo ve tuvaletler dışında hiçbir odada kapı bulunmuyor, bu tasarım kararı mekân esnekliğini destekliyor. Evin ortak atölye olarak kullanılan kısmı ise yüksek tavanlı ve boydan boya camla kaplı.
Mimarın döşeme ve merdiven sistemlerinde ahşabı tercih etmesi yapıyı dönemin diğer modern örneklerinden ayırarak özgün kılıyor. Dış cephede ise Bedri Rahmi’nin üç kuş figürlü büyük bir mozaik eseri yer alıyor. Ayrıca, Bedri Rahmi’nin sanat serüveninde, 1958 Brüksel Fuarı’ndan 1970’lerde İstanbul’da birçok bina için çalıştığı sanatsal uygulamalara, farklı zamanlarda gerçekleştirdiği rölyef, mozaik ve heykel çalışmalarının ön örnekleri veya artakalanlarından parçaları evin bahçesinde ve bahçe duvarlarında sergileniyor. Sanatçının serüveninden tüm izlerini barındıran atölye-ev, günümüzde yüksek apartmanlar arasında bir kültürel miras olarak dikkat çekiyor. Cumhuriyet dönemi Türk mimarlık tarihimizde ilk atölye-ev olarak tasarlanmış önemli bir yapı örneği olarak, 2009 yılında tescillenerek koruma altına alındı. Günümüzde yapının mülkiyeti, Bedri Rahmi’nin torunu Rahmi Eyüboğlu’na ait.
YAZMA ŞENLİKLERİ YAPILIYORDU
“Mavi Kaplumbağa Sanat Evi” olarak anılan bu mekanda, çeyrek asrı aşkın bir süre Geleneksel Yazma Şenlikleri yapıldı. 1950 yılından beri her yılın haziran ayının ilk cumartesi-pazar günlerinde yapılan şenlikte; hepsi ailenin kendi üretimlerinden oluşan yastık kılıfı, masa örtüsü, yatak örtüsü, peştamal gibi çeşitli formlarda yazmalar satışa sunuldu. Elde edilen gelirler bir sonraki seneye hazırlık için kullanıldı.
EYÜBOĞLU ÇİFTİ SERGİSİ
Öte yandan Beyoğlu’nda bulunan Türkiye İş Bankası Resim Heykel Müzesi’nin “Yan Yana” başlıklı yeni süreli sergisi sanat dünyamızdan iki önemli çiftin, Melahat ve Eşref Üren ile Eren ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun eserlerini bir araya getiriyor. Müzenin iki katına yayılan sergide, sanatçıların Türkiye İş Bankası Sanat Eserleri Koleksiyonu’ndaki eserleri ile özel koleksiyonlardan derlenen eserleri farklı temalar etrafında bir araya geliyor. Resimlerin yanı sıra, mektuplar, karikatürler, şiirler, eskizler ve belgeler de sergiye eşlik ederek izleyicilere zengin ve katmanlı bir anlatım sunuyor. Müzenin üçüncü katında Melahat ve Eşref Üren’in eserleri Dr. Öğr. Üyesi Ali Kayaalp’in küratörlüğünde, ikinci katında ise Eren ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun eserleri Ömer Faruk Şerifoğlu’nun küratörlüğünde sanatseverlerle buluşuyor.
Bu sergi yalnızca iki sanatçı çiftin yaşamını ve üretimini aktarmakla kalmıyor; aynı zamanda her bir sanatçının birbirinden farklı, ancak kesişen sanat yolculuklarını da izleyiciye taşıyor. Eren Eyüboğlu ile Melahat Üren’in kendilerine özgü duyarlılıkları, Bedri Rahmi Eyüboğlu ile Eşref Üren’in anlatımlarıyla bir araya geldiğinde, ortaya yalnızca bir çiftler hikâyesi değil, çok sesli bir sanat tarihi anlatısı çıkıyor. İzleyiciyi hem sanatçı çiftlerin ortak yaşamına hem de dört ayrı sanatçının iç dünyasına davet eden sergi, “yan yana” olmanın; birlikte üretmek, birbirinden beslenmek ve bazen de çeşitli nedenlerle görünmez olan emeği yeniden hatırlamak gibi farklı anlamları üzerine düşündürüyor. 10 Temmuz 2026 tarihine dek sanatseverleri ağırlayacak olan “Yan Yana” sergisi, İstanbul Kültür Yolu Festivali süresince ücretsiz ziyaret edilebilir. Müze, salıdan cumaya 10.00-19.00, cumartesi ve pazar günleri 12.00-19.00 saatleri arasında açık.
