İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 18. İstanbul Bienali, 20 Eylül’de kapılarını açacak. 2007–2036 Bienal Sponsoru Koç Holding’in desteğiyle gerçekleştirilecek bienal, 3 ayağa yayılan bir yapıyla kurgulandı. İlk ayağı yaklaşık 2 ay süreyle, 23 Kasım’a dek sürecek. Bienal ikinci ve üçüncü ayaklarıyla 2026 ve 2027 yıllarında da devam edecek. Bu sene davet edilen sanatçılar, atölye ziyaretleri ile sanatçı buluşmalarının yapıldığı ve 31 Ekim–15 Aralık 2024 tarihleri arasındaki açık çağrıya gelen dosyaların değerlendirildiği kapsamlı bir araştırma sürecinin sonucunda belirlendi. Açık çağrı süreci, 18. İstanbul Bienali’nin küratoryal araştırma sürecinin en önemli adımlarından biri oldu.
Küratör Christine Tohmé üç ay boyunca 105 ülkeden yaklaşık bin 500 sanatçının başvurusunu inceledi ve ardından serginin kavramsal çerçevesiyle örtüştüğünü düşündüğü isimlerle görüşmeler yaptı. 30’u aşkın ülkeden 47 sanatçının katıldığı bienalde Türkiye’den de 6 sanatçının eserleri sergilenecek. Bienalin ikinci ayağı 2026 yılında İstanbul Bienali Akademisi’nin kurulması ve sanat inisiyatiflerinin katılımıyla düzenlenecek kamusal programlarla devam edecek. Bienal 2027’deki üçüncü ve son ayağı kapsamında gerçekleştirilecek atölyeler, performanslar ve nihai bir sergiyle tamamlanacak.
ÜÇ AYAKLI KEDİ’NİN İZİNDE
18. İstanbul Bienali’nin “Üç Ayaklı Kedi” başlıklı bu edisyonun ilk ayağı “kendini koruma” ve “gelecek olasılıkları” temaları etrafında şekilleniyor. Programda; dünyanın farklı coğrafyalarından sanatçının eserleri İstanbul’un tarihi dokusu ve dinamik yapısıyla iç içe geçmiş mekânlarda sergilenecek. Bienal, sergilerin yanı sıra canlı performanslar, film gösterimleri, konuşmalardan oluşan bir kamusal programla zenginleşecek. Beyoğlu-Karaköy hattında birbirine yürüme mesafesinde yer alan ve bazıları ilk kez bienale ev sahipliği yapacak 8 mekân, izleyicilere hem sergileri hem de şehri keşfetme imkânı sunacak. Bienal seyircisinin önceki edisyonlarla yakından tanıdığı Galata Rum Okulu, geniş bir seçkiyle bu yıl da bienal izleyicilerini ağırlamaya hazırlanıyor. Dönemin ticaret ve zanaat hayatında önemli bir durak olan ve bienal için özel olarak yenilenen Zihni Han, Karaköy’deki rotanın dikkat çeken duraklarından. Meclis-i Mebusan Caddesi numara 35’in zemin katı bienal mekânı olarak yeniden işlevlendirilirken, tarihi dokusuyla öne çıkan Muradiye Han ve tam karşısında yer alan Galeri 77 de ziyaretçilerini bekliyor. Bir zamanlar dondurma külahı üretimi yapılan Külah Fabrikası, bu kez sergi alanı olarak izleyicilere kapılarını açıyor. Eski Fransız Yetimhanesi Bahçesi ise bir yerleştirmeye de ev sahipliği yapıyor. İstiklal Caddesi’ndeki Elhamra Han da bienalin Beyoğlu’nun kalbindeki durağı olarak izleyicileri karşılıyor.
ROTALI TURLAR
Bienalin rehberli tur programı, ziyaretçilere bienal sergilerini, alanında uzman rehberler eşliğinde gezme olanağı sunacak. İzleyiciler, bienalin en büyük iki mekânı Galata Rum Okulu ve Zihni Han’daki tek mekânlık turlara ek olarak farklı mekânlardaki sergilerin iki ayrı yürüme rotası boyunca keşfedilebileceği, dörder mekânı kapsayan rotalı turlara da katılabilecek. İzleyiciler bienal mekânlarını kayıt yaptırmadan, ücretsiz olarak, (pazartesi hariç) her gün, 10.00-18.00 arasında ziyaret edebilir.
KAPSAYICILIK VE ERİŞİLEBİLİRLİK
18. İstanbul Bienali süresince, İKSV’nin Erişilebilir Sanat Partneri DenizBank’ın sponsorluğu ve Erişilebilir Her Şey Derneği’nin danışmanlığında, Galata Rum Okulu ve Zihni Han’da, Erişilebilir Bienal Turları düzenlenecek. Bu turlar, görme farklılığı olan bireyler için sesli betimleme ile ve sağır bireyler için işaret dili çevirisi ile erişilebilir bir bienal deneyimi sunacak. Bienalde ayrıca Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ve partnerlerinin danışmanlığında Mülteci Turları da düzenlenecek. Sosyal entegrasyon ilkeleri ve zorla yerinden edilmiş kişiler için hassas olabilecek sergi içerikleri gözetilerek hazırlanan tur programı Türkçe anlatımlı ve ihtiyaç hâlinde çevirmen eşliğinde yapılabilecek. Galata Rum Okulu’nda her çarşamba 15.00-16.00 arasında düzenlenecek turlara katılım ücretsiz olacak.