Suadiye'den yayılan doğalgaz!
İstanbul’a ilk doğalgaz, 1992 yılında Suadiye’deki bu eve verilmeye başlanmıştı. Durutürk ailesini 24 yıl sonra ziyaret ederek, doğalgazlı hayatın ilk’lerini konuştuk
Gökçe UYGUN
Suadiye’deyiz. Tren istasyonun hemen arkasındaki Çamlık Sokak’ta yer alan bir apartmanda. Dairenin numarası ise uğursuz kabul edilen bir rakam; 13. Oysa ki bu evin sakinleri, milyonlarca İstanbullu’nun en şanslılarından. Zira burası, İstanbul’da doğalgaz bağlanan ilk ev… Bundan tam 24 yıl önce gerçekleşen ve zamanında büyük yankı uyandıran bu ilk’i konuşmak üzere, Kadıköylü Durutürk ailesini ziyaret ettik.
Ev hanımı anne Ayşen Durutürk, doktor baba İbrahim Durutürk ile çocukları Beril, Atıl ve Halil, 1988’den beri yaşadıkları bu evin telefonu 1992 yılında bir gün çaldı. Ankara’dan aranıyorlardı. Telefondaki yetkili, Ankara’dan aradığını, İstanbul’a doğalgaz kullanımına başlanacağını ve yaşadıkları Çamlık Sokak’ın pilot bölge seçildiğini bildiriyordu. O sokaktan da kendi yaşadıkları apartman seçilmişti. Dairelerine doğalgaz bağlanmasını kabul ederler miydi?
Ayşen Durutürk anlatıyor; Ankara’dan gelen bu telefona çok şaşırdım, telefon şakası sandım. Sonra ciddi olduklarına ikna oldum. Kabul ettik. Eve geldiler. Evde havagazı tesisatı vardı, doğalgaza uygun olup olmadığını kontrol ettiler. Tamam, biz sizi arayacağız’ deyip gittiler.ˮ
Kış günü doğalgaz töreni
Beklenen telefon bir süre sonra geldi. Ayşen hanım hala inanamıyordu; “Telefon gelene dek hala içimde bir şüphe vardı bu olayın gerçekleşmeyebileceğine dair ama tekrar aradıklarında iyice emin oldum. Valla o kadar ev içinde neden ve nasıl bizimkisini seçtiler bilmiyorum. Konu komşu ‘size torpil yapıldı’ diye şaka yapıyorlardı. Çünkü o dönemki İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, eşimin okul arkadaşıydı. Ama öyle bir torpil felan değildi. Hatta tören için evimize geldiklerinde Nurettin bey eşimi görünce şaşırdı.ˮ
Derken 22 Ocak 1992 tarihi geldi çattı. O gün mahallede bir telaş, bir kalabalık… Zira İBB Başkanı Nurettin Sözen başta olmak üzere pek çok yetkili gelmişti. Durutürk ailesinin evinde bir tören düzenlendi. Resmi törenlerle, gazetecilerle tanışıklığı olmayan Durutürk ailesi ve özellikle de anne Ayşen hanım için sıra dışı bir gündü; O gün ne tatlı bir telaş yaşadık size anlatamam… Çok kalabalıktı. Doğalgazla çalışan ocağı yaktık. Misafirlere kahve yaptım. Apartman kapısına da bir plaket çaktılar; ‘İstanbul’da ilk doğalgaz, bu binada kullanılmaya başlanmıştır’ yazıyordu. Gerçi o plaket, bu bina kentsel dönüşümde 2 yıl önce yenilenirken çöpe atılmış.
Peki doğalgazlı hayat nasıldı? Zorluğu, tehlikesi var mıydı? Ayşen hanım hiç endişe etmemiş; Önce mutfağa bağladılar. Bir süre sonra da tüm apartman doğalgazlı ısınma sistemine geçtik. Valla ben hiç korkmadım. Komşular filan ‘Doğalgaz patlar mı? Güvenli mi?’ diye endişe edip istememişlerdi o dönem. Biz mesela ısınmayı kömürle çalışan merkezi sistemle yapıyorduk, mutfak ocağında da tüp kullanıyorduk. Tüp çok mu güvenli sanki? Ben tüpten çok korkuyordum. Değiştirmeyi filan da hiç beceremezim. Yemek yaparken aniden bitmesi de cabası. Doğalgaza geçmek çok iyi olmuştu o zaman, çok sevindik. bu konforu ilk kullanan aile olmaktan çok memnun olmuştuk…ˮ
“Sürekli gazeteciler arıyordu”
Köyde televizyonu olan ilk eve gelen giden misafirler gibi, komşular da ‘doğalgaz görmeye’ gelmişler mi acaba?; Gelmez olur mu? Günlerce telefonlarımız susmadı. Komşular, akrabalar, tanıdıklar arayıp soruyorlardı. Gazeteciler de çok aradılar, eve gelip fotoğraflarımızı çektiler, memnun olup olmadığımızı sordular. O zamanın şartlarını göz önüne alırsanız büyük bir olaydı tabi. Düşünsenize İstanbul’da ilktik. Çok meşhur olmuştuk… (gülüyor)
Ev hanımı anne Ayşen Durutürk, doktor baba İbrahim Durutürk ile çocukları Beril, Atıl ve Halil, 1988’den beri yaşadıkları bu evin telefonu 1992 yılında bir gün çaldı. Ankara’dan aranıyorlardı. Telefondaki yetkili, Ankara’dan aradığını, İstanbul’a doğalgaz kullanımına başlanacağını ve yaşadıkları Çamlık Sokak’ın pilot bölge seçildiğini bildiriyordu. O sokaktan da kendi yaşadıkları apartman seçilmişti. Dairelerine doğalgaz bağlanmasını kabul ederler miydi?
Ayşen Durutürk anlatıyor; Ankara’dan gelen bu telefona çok şaşırdım, telefon şakası sandım. Sonra ciddi olduklarına ikna oldum. Kabul ettik. Eve geldiler. Evde havagazı tesisatı vardı, doğalgaza uygun olup olmadığını kontrol ettiler. Tamam, biz sizi arayacağız’ deyip gittiler.ˮ
Kış günü doğalgaz töreniBeklenen telefon bir süre sonra geldi. Ayşen hanım hala inanamıyordu; “Telefon gelene dek hala içimde bir şüphe vardı bu olayın gerçekleşmeyebileceğine dair ama tekrar aradıklarında iyice emin oldum. Valla o kadar ev içinde neden ve nasıl bizimkisini seçtiler bilmiyorum. Konu komşu ‘size torpil yapıldı’ diye şaka yapıyorlardı. Çünkü o dönemki İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, eşimin okul arkadaşıydı. Ama öyle bir torpil felan değildi. Hatta tören için evimize geldiklerinde Nurettin bey eşimi görünce şaşırdı.ˮ
Derken 22 Ocak 1992 tarihi geldi çattı. O gün mahallede bir telaş, bir kalabalık… Zira İBB Başkanı Nurettin Sözen başta olmak üzere pek çok yetkili gelmişti. Durutürk ailesinin evinde bir tören düzenlendi. Resmi törenlerle, gazetecilerle tanışıklığı olmayan Durutürk ailesi ve özellikle de anne Ayşen hanım için sıra dışı bir gündü; O gün ne tatlı bir telaş yaşadık size anlatamam… Çok kalabalıktı. Doğalgazla çalışan ocağı yaktık. Misafirlere kahve yaptım. Apartman kapısına da bir plaket çaktılar; ‘İstanbul’da ilk doğalgaz, bu binada kullanılmaya başlanmıştır’ yazıyordu. Gerçi o plaket, bu bina kentsel dönüşümde 2 yıl önce yenilenirken çöpe atılmış.
Peki doğalgazlı hayat nasıldı? Zorluğu, tehlikesi var mıydı? Ayşen hanım hiç endişe etmemiş; Önce mutfağa bağladılar. Bir süre sonra da tüm apartman doğalgazlı ısınma sistemine geçtik. Valla ben hiç korkmadım. Komşular filan ‘Doğalgaz patlar mı? Güvenli mi?’ diye endişe edip istememişlerdi o dönem. Biz mesela ısınmayı kömürle çalışan merkezi sistemle yapıyorduk, mutfak ocağında da tüp kullanıyorduk. Tüp çok mu güvenli sanki? Ben tüpten çok korkuyordum. Değiştirmeyi filan da hiç beceremezim. Yemek yaparken aniden bitmesi de cabası. Doğalgaza geçmek çok iyi olmuştu o zaman, çok sevindik. bu konforu ilk kullanan aile olmaktan çok memnun olmuştuk…ˮ
“Sürekli gazeteciler arıyordu”
Köyde televizyonu olan ilk eve gelen giden misafirler gibi, komşular da ‘doğalgaz görmeye’ gelmişler mi acaba?; Gelmez olur mu? Günlerce telefonlarımız susmadı. Komşular, akrabalar, tanıdıklar arayıp soruyorlardı. Gazeteciler de çok aradılar, eve gelip fotoğraflarımızı çektiler, memnun olup olmadığımızı sordular. O zamanın şartlarını göz önüne alırsanız büyük bir olaydı tabi. Düşünsenize İstanbul’da ilktik. Çok meşhur olmuştuk… (gülüyor)
“İstanbul’un yeni fatihi: doğalgaZ”
Dönemin gazeteleri 22 Ocak 1992 tarihindeki doğalgaz törenine dair haberlerinde şunları yazmışlardı;
“İstanbul’da ilk doğalgaz yandı, Sözen çakmağı Kadıköy’de çaktı…
3 yıldır kazı çalışmaları devam eden doğalgaz, ilk kez Göztepe’de meşale yakılarak ateşlendi. İstanbul’da doğalgazlı yaşamın başlaması nedeniyle düzenlenen ilk ateş töreni sırasında dev meşaleler doğal gazla yakıldı, gazın gelişi bir bayram havasında kutlandı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, Suadiye’deki bir evde ilk doğalgaz ocağını yaktı. (…) Sözen’in ilk kibriti çakmasıyla doğalgaza kavuşan Sahrayıcedit ve Suadiye’den sonra gelecek ay Avrupa yakasında da doğalgaz kullanılmaya başlanacak. “Doğalgaz çevre dostudurˮ diyen Sözen tarafından kullanıma açılan doğalgazdan ilk yararlanan Suadiyeli Durutürk ailesi, aradan geçen 1.5 aylık süre içinde doğalgazla ilgili hiçbir şikâyetleri olmadığını ifade etti. Doğalgazla çalışan kat kaloriferini ilk kez evinde kullanan Betül Yahyaoğlu da doğalgazlı hayatın çok güzel olduğunu söyledi. Musluğu açtığında sıcak su aktığını belirten Yahyaoğlu, doğalgazın diğer yakıtlara oranla daha ucuz olduğunu vurguladı.ˮ
“İstanbul’da ilk doğalgaz yandı, Sözen çakmağı Kadıköy’de çaktı…
3 yıldır kazı çalışmaları devam eden doğalgaz, ilk kez Göztepe’de meşale yakılarak ateşlendi. İstanbul’da doğalgazlı yaşamın başlaması nedeniyle düzenlenen ilk ateş töreni sırasında dev meşaleler doğal gazla yakıldı, gazın gelişi bir bayram havasında kutlandı. İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Nurettin Sözen, Suadiye’deki bir evde ilk doğalgaz ocağını yaktı. (…) Sözen’in ilk kibriti çakmasıyla doğalgaza kavuşan Sahrayıcedit ve Suadiye’den sonra gelecek ay Avrupa yakasında da doğalgaz kullanılmaya başlanacak. “Doğalgaz çevre dostudurˮ diyen Sözen tarafından kullanıma açılan doğalgazdan ilk yararlanan Suadiyeli Durutürk ailesi, aradan geçen 1.5 aylık süre içinde doğalgazla ilgili hiçbir şikâyetleri olmadığını ifade etti. Doğalgazla çalışan kat kaloriferini ilk kez evinde kullanan Betül Yahyaoğlu da doğalgazlı hayatın çok güzel olduğunu söyledi. Musluğu açtığında sıcak su aktığını belirten Yahyaoğlu, doğalgazın diğer yakıtlara oranla daha ucuz olduğunu vurguladı.ˮ