TÜİK, eğitim istatistiklerini açıkladı
TÜİK raporuna göre yükseköğretim mezuniyeti 25-34 yaş grubunda yüzde 44,9’a ulaştı. Eğitim süresi en çok artan il Şırnak oldu
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 Ulusal Eğitim İstatistikleri raporunu paylaştı. Rapora göre, yükseköğretim mezun oranlarında son 16 yılda ciddi artışlar var. Buna rağmen eğitimdeki eşitsizlik ve cinsiyet uçurumları devam ediyor. TÜİK raporuna göre, 25-34 yaş grubu nüfusta yükseköğretim mezun oranı 2008 yılında yüzde 13,5 iken, 2024 yılında bu oran yüzde 44,9 oldu. 2008-2024 yılları arasında 25-34 yaş grubundaki nüfusta yer alan kadınlarda yükseköğretim mezun oranı yüzde 12,5’ten yüzde 48,9’a, erkeklerde ise yüzde 14,6’dan yüzde 41,1’e ulaştı.
Bu ilerlemeye rağmen Türkiye, OECD ortalaması olan yüzde 47,4’ün hâlâ gerisinde. 2022 yılı verilerine göre Türkiye’de 25-34 yaş arası nüfusta yükseköğretim mezunu oranı yüzde 42,9 seviyesinde bulunuyor. OECD ülkeleri arasında en yüksek oran yüzde 69,6 ile Güney Kore’de, en düşük ise yüzde 27,3 ile Meksika’da kaydedildi.
Ortalama eğitim süresi açısından iller arasında büyük farklar bulunuyor. 2024’te 25 yaş ve üzeri nüfusun ortalama eğitim süresi 9,5 yıl olurken, bu süre Ankara’da 10,8 yıla ulaşırken, Ağrı’da sadece 7,5 yıl olarak ölçüldü. Bölgesel eşitsizlikler, eğitimde kalitenin ve fırsatların hâlâ adil dağıtılmadığını ortaya koyuyor. Ayrıca 2015-2024 arasında en hızlı artış, yüzde 51,6 ile Şırnak’ta gerçekleşti. Şırnak’ı Hakkari (yüzde 42,1), Muş (yüzde 39,9), Şanlıurfa (yüzde 38,5) ve Bingöl (yüzde 37,3) takip etti. Eğitim süresi artışının en düşük olduğu iller ise sırasıyla Ankara (yüzde 13,7), Eskişehir (yüzde 15,4), Tekirdağ (yüzde 15,6), İzmir (yüzde 15,9) ve İstanbul oldu. Cinsiyetlere göre bakıldığında 2024 yılında kadınların ortalama eğitim süresi 8,8 yıl iken, erkeklerin ortalama eğitim süresi 10,2 yıl oldu.
Okuryazarlık oranları genel olarak yükselse de cinsiyet uçurumu tamamen kapanmadı. 6 yaş ve üzeri nüfusta okuma yazma bilenlerin oranı yüzde 97,8 olurken, kadınlarda yüzde 96,2, erkeklerde ise yüzde 99,3 seviyesinde seyrediyor.
Raporda ayrıca ebeveyn eğitim düzeyinin çocukların eğitim başarılarına etkisi de açıklandı. Annesi yükseköğretim mezunu olan bireylerin yüzde 84,4’ü yükseköğretimi tamamlarken, annesi ortaöğretim altı eğitim düzeyinde olanlarda bu oran yüzde 28,7’ye kadar düşüyor. Bu durum, sosyoekonomik faktörlerin eğitim fırsatlarını belirlemede önemli bir rol oynadığını gösteriyor.