Kuşların yasa dışı öldürülmesi artıyor!

Dünya Kuşları Koruma Kurumu ve Avrupa Doğa Vakfı tarafından hazırlanan rapora göre, her yıl Avrupa ve Akdeniz havzasında 25 milyondan fazla, Türkiye’de ise yılda yaklaşık 71 bin 200 kuş yasa dışı yollarla öldürülüyor

01 Ağustos 2025 - 15:36

Dünya Kuşları Koruma Kurumu (BirdLife International) ve Avrupa Doğa Vakfı (EuroNatur) tarafından hazırlanan “Yok Ediliş 3.0 – Akdeniz, Avrupa ve Kuzey Afrika’da Kuşların Yasa Dışı Öldürülmesinin Güncel Durumu” raporu yayımlandı. Rapor, Avrupa ve Akdeniz havzasında kuşların yasa dışı öldürülmesi (IKB) sorununa dair mevcut durumu değerlendiriyor, 2016 ve 2020 yıllarındaki raporlarla karşılaştırmalı analizler sunuyor.

Raporda, 47 ülkede 930’dan fazla tür üzerinde yapılan veriye dayalı değerlendirmeler yer alıyor. Yasa dışı avcılık, yakalama ve ticaretin boyutunu, mekansal dağılımını ve bu faaliyetlerin göçmen kuş popülasyonları üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlayan çalışma ile ülkelerdeki yasal düzenlemeler ve uygulamalardaki ilerlemeler de değerlendirildi.

25 MİLYONDAN FAZLA!

Rapora göre, her yıl Avrupa ve Akdeniz havzasında 25 milyondan fazla kuş yasa dışı yollarla öldürülüyor. IKB’nin göçmen kuşlar üzerindeki etkisi ise yıkıcı düzeyde. Küçük orman kartalı (Clanga pomarina), küçük kerkenez (Falco naumanni), kara leylek (Ciconia nigra), üveyik (Streptopelia turtur), gökkuzgun (Coracias garrulus) ve saz delicesi (Circus aeruginosus) gibi uzun mesafe göçmen türler yasadışı avcılığın doğrudan hedefi haline geliyor. Bu türler, göç sırasında Akdeniz havzasında konakladığı veya zorunlu olarak geçtiği dar boğazlar, deltalar, kıyı şeritleri gibi yüksek riskli alanlar olan “kara noktalardan” geçerken yasa dışı faaliyetlere açık hale geliyor.

ARTIŞ GÖSTERDİ

Raporun Türkiye bölümünde, 2020’den bu yana yasa dışı kuş öldürme oranlarında yüzde 5 ila yüzde 24 arasında artış yaşandığı belirtildi. 2016 yılında Anne - Loure Brochet ve diğer araştırmacılar tarafından yapılan tahminlere göre Türkiye’de yılda yaklaşık 71 bin 200 kuş yasa dışı yollarla öldürülüyor. Başlıca yöntemler arasında yasa dışı ateşli silah kullanımı, tuzakla yakalama ve ticaret öne çıkıyor. Türkiye'de henüz çok paydaşlı resmi bir ulusal komitenin bulunmadığı ve Ulusal Eylem Planı’nın geliştirilmesine rağmen yürürlüğe konmadığı da vurgulandı.

“ÖNEMLİ BİR EKSİKLİK”

Konuyla ilgili açıklamada bulunan Doğa Derneği Koruma Programı Koordinatörü Şafak Arslan, “Kuşların öldürülmesi, uzun mesafe göçmen türleri de dahil olmak üzere birçok kuşun yaşamını tehdit ediyor. Bu raporla 2030 yılına kadar bu faaliyetlerde yüzde 50 azalma hedefleniyor. Bu hedefe ulaşmak için hükümetlerin siyasi kararlılık göstermesi, veri toplama sistemlerini güçlendirmesi ve yaptırımları etkin bir şekilde uygulaması gerektiği ifade ediliyor.” dedi.

“Türkiye'nin henüz Göçmen Türlerin Korunması Sözleşmesi’ni imzalamamış ve Akdeniz'de Göçmen Kuşların Yasa Dışı Avlanması, Yakalanması ve Ticaretine İlişkin Hükümetler arası Görev Gücü’ne üye olmaması önemli bir eksiklik.” değerlendirmesini yapan Arslan şöyle devam etti: “Bu platformlara katılım hem uluslararası iş birliğini güçlendirecek hem de ulusal politikaların küresel en iyi uygulamalarla uyumunu sağlayacaktır. Kuşların avcılık yoluyla öldürülmesine karşı etkili mücadele için çok paydaşlı ve resmi bir ulusal komitenin kurulması acil bir ihtiyaç. Uzun süredir gündemde olan Ulusal Eylem Planı’nın tamamlanarak yürürlüğe konması, yasalardaki cezaların caydırıcılığının artırılması ve bu cezaların sahada kararlılıkla uygulanması büyük önem taşıyor. Özellikle göç dönemlerinde tehdit riskinin fazla olduğu bilinen bölgelerde denetimlerin sıklaştırılması, kamu personelinin sayısının ve kapasitesinin artırılması gerekiyor.”

 


ARŞİV