Deniz var ulaşımı yok!
İstanbul’da günde 12 milyon 939 bin yolcudan sadece 425 bini deniz yolunu kullanabiliyor
Türkiye’nin ve dünyanın en kalabalık şehirlerinden biri olan İstanbul’da yaşayanların yüzde 30’u toplu taşıma araçlarını kullanarak yolculuk ediyor. Bir yolcu, gününün 91 dakikasını yolda geçiriyor. Ayrıca verilere göre, toplu ulaşımı tercih eden biri günde 19 dakika durakta araç bekliyor. İstanbul’da insanlar, toplu taşıma araçlarıyla tek yönde evden işe tramvay, metro, otobüs, vapur, minibüs ile 12 kilometre mesafe kat ediyor.
İstanbul dünya trafik yoğunluğu sıralamasında yüzde 49’luk yoğunluk oranıyla 6. sırada yer alıyor. Gündüz saatlerinde trafik yüzde 63’lük bir yoğunluk gösterirken, akşam saatlerinde ise yüzde 91’lik bir yoğunluğa ulaşıyor. Ayrıca trafikteki bir kişi olması gereken süreden ekstra olarak 46 dakika daha fazla zaman kaybediyor.
ASLAN PAYI KARAYOLUNUN
İstanbul’da ulaşım ağının büyük kısmını karayolu oluşturuyor. Verilere göre; İstanbul’da 610 metrobüs, 6 bin 169 otobüs, 18 bin taksi ve 6 bin 460 adet minibüs hizmet veriyor. Son yıllarda artış yaşayan raylı ulaşımda ise 647 metro, 440 Marmaray ve 10 adet tramvay yer alıyor.
DENİZ YOLU YERİNDE SAYIYOR
İstanbul’da karayolu ve raylı ulaşım ağları artmasına rağmen deniz yolu araçlarında herhangi bir artış yaşanmıyor. Deniz ulaşımına elverişli olmasına rağmen İstanbul Boğazı’nda ve Marmara Denizi’nde sadece 28 adet Şehir Hatları vapuru, 32 adet İDO ve 393 adet de deniz motoru hizmet veriyor.
İETT’nin verilerine göre, İstanbul’da yaklaşık 12 milyon insan seyahat ediyor. 2017 verilerine göre; bu rakamın yüzde 77,30’nu karayolu, yüzde 17,85’ini raylı sistemler, 4,86’sını ise deniz yolu oluşturuyor. Karayoluyla taşınan yolcu sayısı 10 milyon 95 bin, deniz yoluyla taşınan günlük yolcu sayısı 566 bin 758. Deniz taşımacılığında başı çeken İDO’nun günlük yolcu sayısı 173 bin 60. Şehir hatları günlük yolcu taşıma sayısı 252 bin 231.
İstanbul’da toplu taşımanın büyük bir kısmı metro ve tramvayla sağlanıyor. Günlük 2 milyon 67 bin 461 kişi tramvay ve metro kullanıyor.
SADECE 5 MERKEZ HAT VAR
Vapurlar İstanbul’un en eski ulaşım araçlarından biri olsa da son yıllarda sayıları gittikçe azalıyor, tarihi iskeleler kullanıma kapatılıyor. Şehir Hatları’nın tarifesine göre İstanbul’da şehir içi olarak tanımlanan sadece 5 hat mevcut. Bu hatlar Kadıköy ve Üsküdar’dan Eminönü- Karaköy ve Beşiktaş yönüne doğru çalışıyor. İstanbul’un en önemli vapur iskelelerinden Kabataş İskelesi 2 yıl önce ulaşıma kapatıldı.
YOLCULAR NE DÜŞÜNÜYOR?
Toplam ulaşım ağı içerisinde İstanbul’daki deniz yolu ulaşımının oranı yüzde 5 bile değil. Deniz ulaşımının bu kadar düşük olması ulaşım planlarında denizden faydalanılmadığını gösteriyor. Deniz ulaşımı kültürel bir gezi ya da eğlence aracı olarak görülüyor. Peki, İstanbul’da vapurla seyahat edenler ne düşünüyor, neler talep ediyorlar? Kadıköy- Eminönü İskelesi’ndeki yolcularla konuştuk.
Yasemin Yüzlü
Vapuru boğaz manzarası için kullanıyorum çünkü denizi görmeyi seviyorum. Sefer saatlerinin normal olduğunu düşünüyorum. Az önce geldim çayımı aldım şimdi çayımı içiyorum az sonra da vapur gelecek ve gideceğim. Avrupa yakasına giderken ya da Anadolu yakasına geçerken ulaşımda harcadığım zaman maksimum bir saat. Buraya Almanya’dan gezmeye geldiğim için etrafıma bakına bakına geziyorum. Bu yüzden de vakit çabuk geçiyor.
Macide İstanbullu
Vapuru iş için kullanıyorum. Kendimi sefer saatlerine göre ayarladığım için çoğunlukla bir sıkıntı yaşamıyorum. Nadiren koşturduğum oluyor. Avcılar’da oturduğum için yolda geçen zamanım üç saati buluyor. Ama sefer saatlerinin ve deniz ulaşımının daha da artmasını isterim. Vapur yolculuğu karayoluna göre daha keyifli ve rahat.
Hasan Keleş
İşimin akışına göre değişiyor. Eğer işimin bir aciliyeti yoksa, rahatlığı açısından vapuru tercih ediyorum. Vaktim çok olsaydı devamlı vapuru kullanırdım. Daha hızlı olduğu için metrobüsü tercih ediyorum. Vapur seferleri artırılarak daha düzenli şekle sokulabilir. İskele sayılarını da yetersiz görüyorum. İskeleler ve vapurlar hem kalite açısından hem de sayı olarak yetersiz. İşim Etiler’de olduğu için iki saatten fazla sürüyor yolda geçen zaman.
Hakan Kara
Yolculuk yaparken denizi görmek istiyorum, boğazı seviyorum, bu yüzden vapuru tercih ediyorum. Vapur seferlerinin 10-15 dakikada bir olması güzel. Hem Turyol hem de Şehir Hatlarının olması biraz daha çeşitliliği artırıyor ama iskele sayıları yetersiz kalıyor, sayıları artırılabilir çünkü çok kalabalık. Ulaşımda genelde Anadolu yakasında yaklaşık bir saat civarı yolda geçerken, Avrupa yakasına geçeceğim zaman bu süre iki, iki buçuk saati buluyor.
Röportajlar: Serra Güvengez